Turkish Payroll Association’ın düzenlediği Bordro Yönetiminde Yapay Zeka: Avantajlar ve Riskler başlıklı Roundtable etkinliğinde, Yapay Zekanın bordro süreçlerinde sunduğu fırsatlar ve getirdiği riskler ele alındı.
Yuvarlak masa toplantısında yapılan beyin fırtınası değerlendirmelerine dayanarak, Yapay Zekâ (YZ) teknolojilerinin bordro uzmanlığı mesleğine olan etkileri aşağıdaki başlıklar altında ele alınabilir:
1. Bordro Uzmanlığının Dönüşümü ve Yeni Rollerin Ortaya Çıkışı
- Verilere göre, katılımcılar “Bordro Uzmanlığı mesleğinin yeni versiyonunu kurmak gerek” ifadesine yüksek oranda katılım göstermiştir. Bu, geleneksel bordro uzmanlığı rollerinin YZ destekli süreçlere entegre edilerek dönüşmesi gerektiğine yönelik güçlü bir eğilim olduğunu gösterir.
- Ayrıca, “Bordro Uzmanlığı, bu mesleğin eski versiyonudur” ifadesine de yüksek oranda destek verilmiştir. Bu, YZ’nin manuel bordro süreçlerini büyük ölçüde otomatikleştirmesiyle birlikte, bordro uzmanlarının veri analisti veya danışman gibi daha stratejik rollere evrileceğini işaret etmektedir.
- Öte yandan, “Bordro Uzmanları, geleceğin veri analistleridir” ifadesi orta seviyede destek görmüştür. Bu durum,
her ne kadar bordro uzmanlarının YZ nedeniyle daha analitik roller üstlenmesi gerektiği düşünülse de bu dönüşüm
konusunda bazı çekinceler veya belirsizlikler olduğunu göstermektedir.
2. İş Kaybı Endişesi ve YZ’nin İstihdam Üzerindeki Etkisi
YZ’nin iş gücü üzerindeki etkisi konusunda farklı görüşler öne çıkmıştır:
✓ “YZ iş kayıplarına yol açabilir” ifadesi oldukça yüksek bir destek almıştır. Bu, katılımcıların önemli bir kısmının YZ’nin bordro uzmanlarının işlerini tehdit edebileceğine inandığını gösterir.
✓ Ancak “YZ iş yaratabilir” ifadesi de en yüksek puanlardan birine sahiptir. Bu, YZ sayesinde yeni iş fırsatlarının da doğabileceği yönünde güçlü bir inanç olduğunu gösteriyor.
Bu veriler birlikte değerlendirildiğinde, bordro süreçlerinde manuel işlerin azalacağı, ancak bu değişime uyum
sağlayan uzmanlar için yeni iş fırsatlarının doğabileceği sonucu çıkarılabilir.
Bordro uzmanlarının, YZ entegrasyonu, veri analizi, iş zekâsı ve regülasyon uyumluluğu gibi konularda yetkinlik
kazanarak mesleklerini daha sürdürülebilir hale getirmesi kritik bir önem taşımaktadır.
3. Düzenleyici Çerçeve ve Etik Konular
YZ’nin bordro uzmanlığına etkisinin yalnızca operasyonel değil, aynı zamanda etik ve düzenleyici boyutları da
olduğu görülmektedir.
✓ “Yeni regülasyonlara ihtiyacımız var” ifadesi yüksek bir ortalamaya sahiptir. Bu, YZ’nin bordro süreçlerinde yaygınlaşmasıyla birlikte, yeni hukuki düzenlemelere duyulan ihtiyacın arttığını gösterir.
✓ “Kamu otoritesi, bireyi teknoloji karşısında korumalıdır” ifadesi ise daha düşük bir ortalama almıştır. Bu, bazı katılımcıların kamunun YZ karşısında bireyleri koruması gerektiğini düşünmekle birlikte, bu konunun net bir fikir birliği oluşturmadığını gösterir.
Bu verilerden hareketle, YZ’nin bordro uzmanlığı süreçlerine entegrasyonunda düzenleyici otoritelerin devreye girmesi ve yeni yasalarla bu süreci güvence altına alması gerektiği söylenebilir.
4. YZ’nin İş Süreçlerine Entegrasyonu ve Verimlilik Artışı
YZ’nin iş süreçlerine entegrasyonu konusunda genel olarak olumlu bir bakış açısı mevcuttur:
✓ “YZ fırsattır, dosttur, gelecektir” ifadesi yüksek oranda kabul görmüştür. Bu, katılımcıların YZ’yi büyük ölçüde bir avantaj olarak değerlendirdiğini gösterir.
✓ “Kurumsal işletmelerin iş süreçleri, YZ ile hizalanmalıdır” ifadesi de yüksek bir ortalama almıştır. Bu, bordro süreçlerinin de YZ ile uyumlu hale getirilmesi gerektiğine dair güçlü bir inanç olduğunu gösteriyor.
Bu veriler, bordro süreçlerinde YZ’nin otomasyon, hız ve doğruluk gibi açılardan önemli bir verimlilik artışı
sağlayabileceğini ortaya koymaktadır.
Ayrıca, “YZ bağımsız denetim gerektirir” ve “YZ tarafsızdır” ifadeleri, YZ’nin süreçlere dahil edilmesiyle birlikte tarafsızlık ve şeffaflık konusunda bazı düzenleyici önlemler alınması gerektiğini gösteriyor.
5. Paradigma Değişimi: Upskilling ve Reskilling Zorunluluğu
Bordro uzmanlığı mesleğinde, mevcut becerilerin güncellenmesi (Upskilling) ve yeni beceriler kazanılması (Reskilling) gerekliliği net bir şekilde ortaya çıkmaktadır:
✓ “Bir Paradigma Değişimi: Upskilling ve Reskilling işin geleceğidir” ifadesi önemli ölçüde destek görmüştür.
✓ Ancak, bu konudaki standart sapma yüksek olduğu için bazı katılımcıların bu değişime daha mesafeli yaklaştığı
görülmektedir.
Bu sonuçlar, bordro uzmanlarının YZ desteğiyle daha analitik ve stratejik roller üstlenebilmesi için beceri geliştirme süreçlerine yatırım yapması gerektiğini göstermektedir.
Genel Değerlendirme ve Sonuç
Yuvarlak masa toplantısında ortaya konan görüşler doğrultusunda, YZ teknolojilerinin bordro uzmanlığı mesleğine
etkileri şu şekilde özetlenebilir:
1. Bordro uzmanlığı mesleği dönüşüm geçirecek ve YZ ile bütünleşmiş yeni iş tanımları ortaya çıkacaktır.
2. YZ iş kayıplarına yol açabilir, ancak aynı zamanda yeni iş fırsatları da doğuracaktır. Bu süreçte uzmanların kendilerini geliştirmesi kritik önem taşımaktadır.
3. YZ’nin etik, tarafsızlık ve denetim mekanizmaları ile bir arada düşünülmesi gerekmektedir. Yeni regülasyonlara duyulan ihtiyaç yüksektir.
4. Kurumsal işletmelerin ve kamu yönetiminin YZ’ye adaptasyonu kaçınılmazdır. Ancak, bu dönüşüm dengeli ve denetimli bir şekilde yönetilmelidir.
5. Upskilling ve Reskilling süreçleri mesleğin sürdürülebilirliği açısından zorunludur. Veri analizi, yapay zekâ okuryazarlığı ve stratejik yönetim becerileri gibi alanlarda yetkinlik geliştirmek gereklidir.
Genel anlamda, YZ’nin bordro uzmanlığı üzerindeki etkileri tehdit ve fırsatlar dengesi içinde değerlendirilmeli, meslek profesyonelleri değişime uyum sağlamak için proaktif adımlar atmalıdır.
Hibrit Zekâ Perspektifinden Yapay Zekâ ve Bordro Uzmanlığı Mesleği
Hibrit zekâ, insan ve yapay zekânın iş birliği içinde çalışarak en iyi sonuçları elde etmesi fikrine dayanır. Yuvarlak masa toplantınızdan elde edilen veriler doğrultusunda, bordro uzmanlığı mesleğinin geleceğini hibrit zekâ bağlamında değerlendirdiğimizde aşağıdaki temel noktalar ön plana çıkmaktadır:
1. Bordro Süreçlerinde Hibrit Zekâ Modeli: İnsan ve YZ’nin Birlikteliği
Beyin fırtınası katılımcıları, “YZ fırsattır, dosttur, gelecektir” ifadesine yüksek oranda katılım gösterirken, “YZ tehdittir, düşmandır, yıkıcıdır” ifadesine daha düşük bir destek verilmiştir. Bu, YZ’nin bir tehditten çok bir fırsat olarak görüldüğünü, ancak bazı risklerin de göz ardı edilmediğini göstermektedir.
Ancak en kritik nokta, insan ve YZ’nin birlikte çalışması gerektiği fikrinin ne kadar desteklendiğidir. Özellikle hibrit zekâ modelinin temel prensiplerinden biri olan “YZ ile insan zekâsı birlikte çalışmalıdır” ifadesinin nasıl değerlendirildiği burada belirleyici olacaktır. Eğer bu görüş güçlü bir destek görüyorsa, hibrit zekâ modelinin bordro uzmanlığına entegrasyonu daha başarılı olabilir.
2. Hibrit Zekâ ile İş Kaybı Yerine İş Dönüşümü
Katılımcılar arasında “YZ iş kayıplarına yol açabilir” görüşü yaygın olsa da “YZ iş yaratabilir” ifadesi daha da yüksek bir destek almıştır. Bu durum, bordro uzmanlarının tamamen ortadan kalkmayacağı, ancak görev tanımlarının YZ ile desteklenerek değişeceği fikrini güçlendirmektedir.
Hibrit zekâ modeli kapsamında:
✓ Tekrarlayan ve manuel bordro süreçleri yapay zekâ tarafından otomatikleştirilirken,
✓ Karmaşık, yorum gerektiren ve etik açıdan hassas kararlar insan uzmanlar tarafından alınmalıdır.
Bu yaklaşım, bordro uzmanlarını veri odaklı danışmanlar ve stratejik yöneticiler haline getiren bir dönüşüm sürecini destekler.
3. Hibrit Zekâda Bordro Uzmanlarının Yeni Rolü: Veri Analistliği ve Stratejik Karar Alma
Bordro uzmanlarının YZ’nin sunduğu veri analiz gücünden yararlanarak yeni roller üstlenmesi gerektiği fikri hibrit zekâyla doğrudan ilişkilidir. Ancak, “Bordro Uzmanları, geleceğin veri analistleridir” ifadesi orta seviyede destek görmüştür. Bu, meslek profesyonellerinin kendilerini veri analizi alanında geliştirme konusunda bazı çekinceleri olabileceğini gösteriyor.
Bu noktada hibrit zekâ:
✓ YZ’nin büyük ölçekli veri analizleri yaparak insan uzmanlara içgörüler sunmasını,
✓ İnsan uzmanların bu analizleri kullanarak daha bilinçli ve etik kararlar almasını destekleyen bir sistem olarak konumlandırılmalıdır.
Bu nedenle, bordro uzmanlarının hibrit zekânın sunduğu analitik yeteneklerden nasıl yararlanacaklarına dair beceri kazanmaları kritik öneme sahiptir.
4. Hibrit Zekâ ve Etik Kaygılar: Bağımsız Denetim Gerekliliği
Bordro uzmanlığı mesleğinde YZ’nin yaygınlaşmasıyla birlikte, etik kaygılar ve bağımsız denetim ihtiyacı da gündeme gelmektedir. Katılımcıların “YZ bağımsız denetim gerektirir” ifadesine verdiği yüksek destek, bu konudaki hassasiyetin altını çizmektedir.
Hibrit zekâ modelinde:
✓ YZ, verileri şeffaf bir şekilde analiz etmeli ve insan uzmanlar tarafından denetlenmelidir.
✓ İnsan uzmanlar, YZ’nin önerdiği sonuçların etik ve hukuki boyutlarını değerlendirerek nihai kararı vermelidir.
Bu yapı, bordro uzmanlarının tamamen YZ’ye bağımlı olmadan, yapay zekâyla iş birliği içinde çalışmasını sağlayan bir model oluşturur.
5. Hibrit Zekâ ve Regülasyon İhtiyacı
Yeni regülasyonlara ihtiyacımız var” ifadesinin yüksek destek görmesi, bordro uzmanlarının hibrit zekâ modelinde çalışabilmesi için hukuki ve etik çerçevenin güncellenmesi gerektiğini göstermektedir.
Bu noktada hibrit zekâ modeli:
✓ YZ’nin bordro süreçlerinde nasıl kullanılacağını belirleyen kurallar oluşturmalıdır.
✓ Bordro uzmanlarının YZ destekli kararları denetlemesi için belirli bir yasal çerçeve sunmalıdır.
✓ Hibrit modelin güvenli ve şeffaf olmasını sağlamak adına bağımsız denetim mekanizmalarını içermelidir.
Bu tür düzenlemeler, hibrit zekâ ile çalışan bordro uzmanlarının hem teknolojik verimlilikten yararlanmasını hem de etik ve yasal çerçevede güvenli kararlar almasını sağlayacaktır.
6. Hibrit Zekâ ile Upskilling ve Reskilling Gerekliliği
Bordro uzmanlarının hibrit zekâ modeline tam anlamıyla uyum sağlayabilmesi için becerilerini geliştirmesi
gereklidir.
• “Bir Paradigma Değişimi: Upskilling ve Reskilling işin geleceğidir” ifadesine verilen destek, mesleki dönüşüm ihtiyacının farkında olunduğunu ancak bu konuda bazı belirsizlikler olduğunu göstermektedir.
Hibrit zekâ modeli kapsamında bordro uzmanlarının:
1. YZ destekli analitik araçları kullanma yetkinliği kazanması,
2. Stratejik ve danışmanlık odaklı becerilerini geliştirmesi,
3. Veri güvenliği, etik ve regülasyonlar konusunda uzmanlaşması gerekmektedir.
Bu, bordro uzmanlarının YZ ile bütünleşmiş bir şekilde çalışmasını ve mesleklerinin sürdürülebilirliğini
sağlamasını kolaylaştıracaktır.
Sonuç: Hibrit Zekâ ile Bordro Uzmanlığı Mesleğinin Geleceği
Yapılan değerlendirmeler doğrultusunda, hibrit zekânın bordro uzmanlığı mesleği için en iyi dönüşüm modeli olduğu söylenebilir.
1. Hibrit zekâ modeli, insan uzmanların deneyimi ile yapay zekânın hızını ve doğruluğunu birleştirerek en verimli
iş süreçlerini oluşturur.
2. Bordro uzmanlarının geleceği, manuel süreçlerden ziyade veri odaklı danışmanlık ve stratejik karar alma
rollerine kaymaktadır.
3. Hibrit zekâ, YZ’nin etik ve regülasyonlara uygun şekilde çalışmasını sağlamak için insan uzmanların denetim
rolünü güçlendirmektedir.
4. İş kaybı endişesine karşılık, hibrit model yeni kariyer fırsatları yaratabilir ve bordro uzmanlarının daha katma
değerli işlere yönelmesini sağlayabilir.
5. Bu dönüşümün başarılı olması için bordro uzmanlarının Upskilling ve Reskilling süreçlerine yatırım yapması
gereklidir.
