Fazla mesai uygulamalarına ilişkin mevzuat net olmasına rağmen, özellikle işten ayrılış sonrası işvereni, özellikte de iyi niyetle hareket etmiş işvereni zor durumda bırakacak bir uygulama söz konusu. İşten ayrılan çalışan fazla mesailerinin ödenmediğine ilişkin dava açarak ve iş arkadaşlarını şahit göstererek bu tür davaları kazanıyor. Haklı davalar harici, bu uygulama iyi niyetli işveren için ileriye dönük bir risk niteliği taşımaya devam ediyor. Fazla mesai uygulamaları, Çalışma Kanunu’nda belirli kurallara bağlanmış olsa da düzenlemelerin yoruma açık noktaları ve pratikte karşılaşılan çözüm eksiklikleri iş dünyasında belirsizlikler yaratabiliyor.
Bu noktada adil bir uygulama yöntemi olarak çalışanın, aylık ücret tahakkuku ve ödemesini kontrolü ve onay mekanizması konusunda Turkish Payroll Association (TPA) olarak yorum ve çözüm önerimiz aşağıdadır.
Yasal Yükümlülükler ve Fazla Mesai Taleplerinde Delil Sunma
Ücret bordrolarının çalışanlara sunulması yasal bir zorunluluk olsa da bu bordroların ıslak imzalı olarak alınması yasalar tarafından doğrudan talep edilmemektedir. İşverenlerin ıslak imza talebinde bulunmasının temel amacı, fazla mesai taleplerinde yazılı delil oluşturmak ve çalışanların tanıkla ispat yapmalarını engellemektir. Yargıtay kararlarına göre, imzalı ve ihtirazi kayıtsız bordrolar, işçinin bordroda yazılı olandan daha fazla çalıştığını yazılı delille ispatlamasını gerektirse de bazı hukuk uyuşmazlıklarında bordro tanıklarının dinlenmesi yoluna da başvurulduğu görülmektedir.
Öte yandan, bordroların yalnızca KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) adresi üzerinden çalışanlara gönderilmesi, işvereni yasal yükümlülüklerini yerine getirme açısından güvence altına alabilir ancak fazla mesai konusunda delil oluşturmaz. Bu nedenle, bordroların çalışanlara ulaştırılması ve içeriğinin mutabakatla kabul edilmesi, daha kapsamlı bir çözüm gerektirir.
Dijital İmza ve Fazla Mesai Yönetiminde Modern Yaklaşımlar
Dijitalleşmenin hız kazandığı günümüzde, bordro ve fazla mesai yönetimi için önerilen yenilikçi çözümler hem pratik hem de hukuki açıdan önemli avantajlar sunar:
- Elektronik Bordro ve Onay Süreçleri
- İşçiye kurumsal e-posta adresi ya da telefon aracılığıyla bordro bilgilerini içeren bir link gönderilebilir.
- İşçi, bu link üzerinden bordro içeriğini okuyarak onay ya da itirazda bulunabilir. İhtirazi kayıt ekleme seçeneği de sunulabilir.
- Delil Sözleşmesi ve İletişim Kanalları
- Fazla mesai taleplerinde elektronik delillerin geçerli sayılabilmesi için işçi ile bir delil sözleşmesi yapılabilir. Bu sözleşme, iş sözleşmesine bir madde olarak ya da ayrı bir belge şeklinde düzenlenebilir.
- Ayrıca, iletişim kanallarının belirlenmesi, kurumsal e-posta veya telefon üzerinden yapılan bildirimlerin hukuki geçerliliği açısından büyük önem taşır.
- Elektronik Belge Yönetim Sistemleri (EBYS)
- Şirket içinde kurulacak bir EBYS ile çalışanlara dijital imza tanımlanarak bordroların güvenli bir şekilde imzalanması sağlanabilir. Bu sistem, dijital delillerin erişilebilirliğini ve bütünlüğünü garanti eder.
Bu modern çözümler, işverenlerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesini kolaylaştırırken, çalışanlar için de daha adil ve şeffaf bir çalışma ortamı sağlar. Elektronik çözümler, operasyonel süreçlerde zaman ve maliyet tasarrufu sağlamanın yanı sıra, işveren-çalışan ilişkilerindeki güveni artırır. Doğru uygulamalar sayesinde yalnızca mevcut sorunlar çözülmekle kalmaz, uzun vadede iş süreçleri daha sürdürülebilir hale gelir.
Günümüzün rekabetçi iş dünyasında, yasalara uygunluk ve çalışan memnuniyeti bir arada sağlanabilir. Yasal gerekliliklerin özellik arz ettiği durumlarda ıslak imzalı puantaj ve/veya bordro bazı durumlarda aransa da özellikle teftiş ve denetimlerde de dijital çözümlerin hızla itibar kazandığını söylemek mümkün. TPA olarak sunduğumuz rehberlik ve yenilikçi çözümlerle iş süreçlerinizi daha güvenilir ve verimli hale getirebilirsiniz. Unutmayın, güçlü sistemler ve doğru bilgi her zaman sürdürülebilir başarıya giden yolu açar.
